Η λαβή Χάιμλιχ είναι μία θεραπευτική τεχνική για την αποφυγή πνιγμού ατόμου λόγω απόφραξης του αναπνευστικού του σωλήνα από ξένο σώμα.
Επινοήθηκε από τον Αμερικανό χειρουργό Χένρι Χάιμλιχ, ο οποίος την παρουσίασε στην ιατρική κοινότητα το 1974. Βασίζεται στη χρήση του αέρα του θώρακα του ασθενή, με την πρόκληση βήχα, για την απομάκρυνση του αντικειμένου που προκαλεί την ασφυξία.
Εφαρμόζεται με λαβή από την οπίσθια πλευρά του ασθενή, κατά την οποία ο θεραπευτής σταυρώνει τα χέρια του στην κοιλιά του πάσχοντα (ακριβώς πάνω από τον ομφαλό) και με μία απότομη κίνηση προς τα μέσα και άνω, επιτυγχάνει την αφαίρεση του ξένου σώματος.
Η μέθοδος αυτή έχει υιοθετηθεί από τον Αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό (ARC) και την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA).
Η σωτήρια αυτή λαβή είναι ένας χειρισμός που σκέφτηκε ο Henry Heimlich, ένας Αμερικανός θωρακοχειρουργός που, αφού έμαθε πως εκατοντάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από πνιγμό από ξένο σώμα, σκέφτηκε έναν τρόπο για να χρησιμοποιήσει τον αέρα που είναι παγιδευμένος στους πνεύμονες και να απομακρύνει το αντικείμενο που φράζει τον αεραγωγό του θύματος.
1. Σιγουρέψου πως το θύμα πραγματικά πνίγεται. Ένα θύμα πνιγμού από ξένο σώμα θα φέρει πιθανότατα τα χέρια στο λαιμό του και θα έχει ένα βλέμμα πανικού. Δε θα μπορεί να ανασάνει ή να μιλήσει, ή μπορεί να ακούγεται ηχηρά η προσπάθειά του να πάρει ανάσα. Δε θα μπορεί να βήξει αποτελεσματικά και μπορεί το χρώμα του να γίνει μπλε ή γκρι, ή ακόμα και να χάσει τις αισθήσεις του.
2. Αν πνίγεται όντως, καθησύχασέ τον και ζήτησε από κάποιον να καλέσει το 166. Αρκούν μόλις 4 λεπτά χωρίς οξυγόνο για να υπάρξει εγκεφαλική βλάβη, οπότε κάθε δευτερόλεπτο είναι σημαντικό.
3. Σήκωσέ τον όρθιο και έλα πίσω του, με τα πόδια σου καλά ανοιγμένα για να είσαι σταθερή. Αυτό θα σου επιτρέψει να τον πιάσεις και να τον ακουμπήσεις μαλακά κάτω αν χάσει τις αισθήσεις του.
4. Κύκλωσε τα χέρια σου γύρω από το στομάχι του. Σφίξε σε γροθιά το “καλό” σου χέρι, με τον αντίχειρά σου να δείχνει προς τα μέσα, προς το στομάχι του, και τοποθέτησε τη γροθιά σου ακριβώς πάνω από τον αφαλό και κάτω από το θώρακα. Τύλιξε το άλλο σου χέρι σφιχτά γύρω από τη γροθιά σου.
5. Σφίξε με τα χέρια σου προς τα μέσα και προς τα επάνω γρήγορα και χρησιμοποιώντας φόρα – σχεδόν σαν να προσπαθούσες να τον σηκώσεις στον αέρα. Επανάλαβε αρκετές φορές γρήγορα αυτή την πίεση στο στομάχι μέχρι το ξένο σώμα να ξεκολλήσει και να αποβληθεί. Χρησιμοποίησε την ίδια τεχνική αλλά με ελαφρώς λιγότερη δύναμη στα παιδιά.
6. Μπορείς να εκτελέσεις το χειρισμό αυτό στον εαυτό σου, είτε με την παραπάνω τεχνική είτε τοποθετώντας τα χέρια σου στο σωστό σημείο και πιέζοντας το σώμα σου σε ένα σταθερό αντικείμενο, όπως μια πολυθρόνα ή ένα έπιπλο.
7. Βεβαιώσου πως αναπνέει κανονικά.
Αν είσαι μόνος σου:
-Βήξε επανειλημμένα, για να μετατοπιστεί ή να βγει η μπουκιά.
-Αν δεν έχει αποτέλεσμα, βάλε τη γροθιά σου στο στομάχι σου (κάτω από τα οστά του στέρνου και πάνω από τον αφαλό) και σπρώξε δυνατά πάνω σε σκληρή επιφάνεια, π.χ. στον πάγκο της κουζίνας, το τραπέζι ή σε καρέκλα.