Το Καβακλι, ήταν εντός εισαγωγικών η ” πρωτεύουσα ” της ανατολικής Ρωμυλίας. Πρωτεύουσα της επαρχίας Καβακλί με πληθυσμό περίπου 30.000 με 40.000 Έλληνες.
Από το 1900 ήδη, λόγω των διωγμών από το Βουλγαρικό κράτος, άρχισε ο ξεριζωμός των Ελλήνων από το Καβακλί και τις γύρω περιοχές.
Οι πρώτοι αυτοί κάτοικοι του Καβακλι που ήρθαν στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκαν σε διάφορες περιοχές από την Λάρισα και κάτω, στο τότε Ελληνικό κράτος.( Φιλιππούπολη Λάρισας, Ανάβρα, Κοιλάδα-Τσαμασι, Μικρό Μοναστήρι, μέχρι και Σπέτσες.)
Το 1923 έγινε επίσημη ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδος και οι κάτοικοι του Καβακλί εγκαταστάθηκαν οργανωμένα στα Κουφάλια.
Εδώ, ήταν τυχεροί, γιατί στα πλαίσια της αποζημίωσης για τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, το Γερμανικό κράτος ανέλαβε να οικοδομήσει τα Κουφάλια. Έφτιαξαν το σχέδιο, χάραξαν τους δρόμους και τις πλατείες, έχτισαν τα προκατασκευασμένα σπίτια ( τους ” ντεχιαντέδες” ), και μοίρασαν στους κατοίκους τον αγροτικό κλήρο.
Έτσι οι διωγμένοι καβακλιώτες, ρίζωσαν εδώ, δημιούργησαν, αναπτύχθηκαν, και έφτιαξαν μια νέα πρωτεύουσα των Καβακλιωτών τα Κουφάλια.
Οι κάτοικοι των άλλων οικισμών γύρω από το Καβακλί, εγκαταστάθηκαν σε περιοχές γύρω από τα Κουφάλια. Ζορμπάς, Καριώτισσα, Τρίκαλα Ημαθίας και αλλού. ( Για το Αιγίνιο και το Κίτρος θα αναφερθώ σε άλλη ανάρτηση).
Τώρα μια ενδιαφέρουσα ιστορία.
Ο παππούς μου,( από την μεριά της μητέρας μου), Ιωάννης Ματσκίδης ,κατάφερε να διασώσει και να μου κληρονομήσει δύο σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα.
Πρόκειται για τα ΜΑΘΗΤΟΛΟΓΙΑ του δημοτικού σχολείου του Καβακλί.
Το Καβακλί είχε Ελληνικό δημοτικό σχολείο, γιατί είχε αμιγώς Ελληνικό πληθυσμό. Η λειτουργία του σταμάτησε το 1908.
Τα μαθητολόγια αυτού του σχολείου, των ετών 1893,1894,1895,1896, μέχρι και το 1905 αναφέρουν αναλυτικά, το όνομα, το πατρώνυμο ,και τους βαθμούς του μαθητή σε κάθε μάθημα. Αναφέρονται ακόμα οι απουσίες , οπως και τα ονόματα των δασκάλων.
Χαρακτηριστικά κάπου αναφέρει για έναν μαθητή ότι 《 διέκοψε την φοίτηση τον Μάρτιο λογω αγροτικών ασχολιών》.
Είναι ιστορικά τα μαθητολόγια αυτά γιατί μπορείτε να βρείτε τους προγόνους σας και ιστορικές σας ρίζες.
Στις παρακάτω φωτογραφίες, είναι ένα μικρό απόσπασμα των βιβλίων.
Τα βιβλία αυτά θα προσπαθήσω να τα αναρτήσω στην ιστοσελίδα σε ψηφιακή μορφή. Στην ψηφιακή μορφή ( γύρω στις 120 σελίδες) ,θα μπορέσετε να βρείτε αναλυτικά όλα τα στοιχεία των τότε μαθητών, δηλαδή των προ – παππούδων σας.
Το 2009 επισκέφτηκε τα Κουφάλια η Δήμαρχος του ΤΟΠΟΛΟΓΚΡΑΝΤ, ( όπως ονομάστηκε μετά το Καβακλί).
Ως αντιδήμαρχος τότε με την διοίκηση Μπελίδη, παρουσίασα τα βιβλία στην δήμαρχο του Καβακλί ,όπως φαίνεται στις φώτο.
Μάλιστα μου τα ζήτησε για το ιστορικό αρχείο του Τοπολογκραντ. Ελπίζω να βρείτε ενδιαφέρουσα την παρουσίαση των βιβλίων.
Μην σας ξενίσει ότι όλα τα επίθετα τελειώνουν σε 《 ουδης》.
Όταν ήρθαν στα Κουφάλια οι πρόσφυγες, ο τότε γραμματέας της κοινότητας, Βλαϊκίδης, μετέτρεψε το ουδης σε ιδης.
ΠΩΣ ΕΦΤΑΣΑΝ ΟΜΩΣ ΣΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΜΟΥ;
Όσοι ήρθαν από το Καβακλι , ήρθαν ειρηνικά, και μετέφεραν όσα πράγματα μπορούσαν, με τα κάρα, με τρένα, με τα πόδια.
Ένας δάσκαλος του σχολείου του Καβακλι, έφερε όλα τα βιβλία τα σχολικά καθώς και τα ΜΑΘΗΤΟΛΟΓΙΑ .Προς τιμή του προτίμησε να σώσει και να φέρει αυτά τα κειμήλια, αντί να πάρει αλλά πράγματα. Τα φύλαγε σαν κόρη οφθαλμού . Όταν πέθανε όμως, ο αδερφός του, τα βρήκε.
Εκείνη την εποχή ο παππούς μου Ιωάννης Ματσικίδης είχε παντοπωλείο.
Κάποια φορά, ήρθε να αγοράσει ο αδερφός του δασκάλου παστές σαρδέλες. Έσκισε μια σελίδα από τα μαθητολόγια για να τις τυλίξει.
Το είδε ο παππούς μου και ταράχτηκε . Τον στέλνει αμέσως πίσω να φέρει τα βιβλία και του δίνει για αντάλλαγμα ένα τενεκέ σαρδέλες και έτσι πήρε τα βιβλία.
Με αυτό τον τρόπο σώθηκαν και βρέθηκαν στα χέρια μου.
Σε νέες αναρτήσεις αν υπάρξει φυσικά και ενδιαφέρον, θα παραθέσω μερικά ιστορικά στοιχεία, όπως προκύπτουν από μαρτυρίες κατοίκων για την ιστορία και του Καβακλί και των Κουφαλίων.