Καλάβρυτα: Ο χρόνος σιωπά, η Ιστορία μιλά

Η 86χρονη επιζήσασα της Σφαγής των Καλαβρύτων, Ειρήνη, Λεχουρίτη μοιράζεται το φρικτό της βίωμα στην DW 80 χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μια μαρτυρία για τη συλλογική μας μνήμη. 

Ρεπορτάζ Διογένης Δημητρακόπουλος, Καλάβρυτα

Ένα από τα πιο φρικτά εγκλήματα πολέμου των Ναζί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια της Ιστορίας στα Καλάβρυτα το 1943. Ο χρόνος δεν γιατρεύει τα πάντα και οι μνήμες παραμένουν ζωντανές.

Η 86χρονη επιζήσασα της Σφαγής ή Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων, Ειρήνη Λεχουρίτη, μοιράζεται το φρικτό της βίωμα στην Deutsche Welle, 80 χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μια μαρτυρία για τη συλλογική μας μνήμη.

Τo χρονικό της φρίκης

«Ήρθε ένας Ιταλός και μας είπε “Σε μία ώρα, φόκο φόκο, θα βάλουνε φωτιά και μπουμ”, ότι θα σκοτώσουν. Η μανούλα μου είπε στον πατέρα μου: “Ζήση, πάρε το παιδάκι μας και να φύγετε”, κι ο πατέρας μου απάντησε: “Δεν έχω κάνει τίποτα, γιατί να φύγω. Δεν έχω πειράξει κανέναν”», αφηγείται με κινηματογραφική λεπτομέρεια μιλώντας στην Deutsche Welle η 86χρονη Ειρήνη Λεχουρίτη.

Ο Ιταλός βοήθησε τη μητέρα της και ό,τι προίκα είχε η μεγάλη της αδερφή, η οποία ήταν 17 χρονών, έσκαψαν στον κήπο του σπιτιού της και την έβαλαν μέσα.

Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων ήταν μία από τις πιο φρικτές θηριωδίες που διαπράχθηκαν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις 13 Δεκεμβρίου 1943, τα ναζιστικά στρατεύματα προχώρησαν σε μαζική σφαγή του συνόλου σχεδόν του ανδρικού πληθυσμού, λεηλάτησαν κι έβαλαν φωτιά στην πόλη, πυρπολώντας σπίτια, σχολεία και εκκλησίες. Οι κατοχικές δυνάμεις μετέφεραν στις βάσεις τους περισσότερα από 2.000 πρόβατα και μεγαλύτερα ζώα και έκλεψαν περίπου 260.000.000 δραχμές.

«Ήμουνα τεσσερισήμισι με πέντε χρονών. Ήμουν και άρρωστη και μ’ έφερε ο αδερφούλης μου εδώ στο σχολείο αγκαλιά. Απ’ έξω ήταν Γερμανοί, ένας αριστερά κι άλλος δεξιά, και ξεχωρίζανε τους άντρες από τις γυναίκες. Πήρανε τους άντρες και τους πήγανε στον λόφο του Καππή. Ρίξανε μία χειροβομβίδα, κόκκινη, αυτό ήταν το σήμα για να αρχίσει η εκτέλεση. Εδώ έβαλαν φωτιά στο σχολείο. Μία δασκάλα, η οποία ήταν πιο νέα, άρχισε να πετάει εμάς τα παιδιά έξω από τα παράθυρα, για να μην καούμε», αφηγείται η κα Ειρήνη.

«Οι περισσότεροι πέσανε νεκροί, από κάτω τους κάποιοι ζωντανοί. Τότε οι Γερμανοί κατάλαβαν ότι υπήρχαν πολλοί ζωντανοί και άρχισαν να πηγαίνουν στον καθένα και να τον κουνάνε να δούνε ποιοι είναι ζωντανοί. Μεταξύ αυτών ήταν και ο αδερφός μου, 17 χρονών παιδάκι, το οποίο δεν κατάφερε να κάνει τον νεκρό και του δώσανε μια χαριστική βολή στο αυτί του και του πεταχτήκαν τα μυαλά του στον αέρα», περιγράφει η επιζήσασα από το Ολοκαύτωμα.

Μετά την καταστροφή – Μεταπολεμικά χρόνια

Αλλόφρονες οι γυναίκες πήγαν στον λόφο. Ποτάμι το αίμα. Κατάφεραν να επιζήσουν μόλις δεκατρία άτομα. «Μετά άρχισε το δράμα πώς να τους μεταφέρουν στο νεκροταφείο. Δεν είχαν σκαπτικά εργαλεία ούτε να τους ενταφιάσουν. Δεν είχαμε φαγητό, θέρμανση, ρούχα, παπούτσια», αναφέρει. Κι έτσι άρχισε ο Γολγοθάς, ο αγώνας επιβίωσης με βάσανα και στερήσεις.

«Οι μανούλες μας γίνανε γυναίκες και άντρες και προσπαθήσαν να μας μεγαλώσουν. Κάναμε μάθημα σε ένα σπίτι που είχε μείνει, και μας δίνανε το πρωί λίγο γάλα σε σκόνη και το μεσημέρι ένα πρόχειρο γεύμα. Με την αγάπη της μανούλας μας, σαν την κλώσσα τα πουλιά, τα αντιμετωπίσαμε και το τραύμα και όλα. Πάντα θυμόμαστε τους νεκρούς μας και προσπαθούσαμε για κάτι το καλύτερο. Δούλεψε πολύ σκληρά στα κτήματα και εμείς μαζί και κατόρθωσε να μας στείλει στο σχολείο και να μας αποκαταστήσει», τονίζει η κα Λεχουρίτη.

Η αναζήτηση της δικαίωσης

Η Σφαγή των Καλαβρύτων χαρακτηρίζεται διεθνώς ως έγκλημα πολέμου. Μόλις σε δύο αξιωματούχους επιβλήθηκαν ποινές για τα εγκλήματα που διέπραξε η Βέρμαχτ στην περιοχή των Καλαβρύτων στις Επακόλουθες Δίκες της Νυρεμβέργης, οι οποίοι γρήγορα αποφυλακίστηκαν στο πλαίσιο της γενικής αμνηστίας, ενώ ο πρωταγωνιστής της σφαγής Karl von Le Suire δεν δικάστηκε ποτέ.

Οι εισαγγελίες του Μονάχου και του Μπόχουμ ανέστειλαν τις ποινικές διώξεις κατά των φυσικών αυτουργών της Σφαγής στη λογική των «επιτρεπτών αντιποίνων». Ο Δήμος Καλαβρύτων πρωτοστατεί στη διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων, με τον Δήμαρχο της πόλης να είναι Πρόεδρος των Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδας, επικαιροποιώντας συνεχώς τα αιτήματά του απέναντι στη γερμανική πολιτική της προφορικής μόνο συγγνώμης και του νομικά λήξαντος, για την ίδια, θέματος των πολεμικών αποζημιώσεων. Κανείς στα Καλάβρυτα δεν ξεχνά την επίσκεψη το 2000 του τότε Γερμανού Προέδρου Γιοχάνες Ράου, ο οποίος είχε εκφράσει μεν τη θλίψη και την ντροπή του, ωστόσο ούτε ζήτησε συγνώμη, ούτε αναφέρθηκε στο θέμα των αποζημιώσεων.

Μικρή φωτεινή εξαίρεση η πρωτοβουλία της Γερμανίδας καθηγήτριας Έρεγκαρντ Σραμ, που φρόντισε να μεταφερθούν 33 ορφανά παιδιά από τα Καλάβρυτα στις αρχές της δεκαετίας του 1950 στη Γερμανία για επαγγελματική κατάρτιση, κάτι που όμως δίχασε την κοινωνία των Καλαβρύτων για τη σκοπιμότητά της.

Πώς αισθάνεται για τους Γερμανούς μια επιζήσασα μιας τέτοιας θηριωδίας 80 και πλέον χρόνια μετά; «Λέω ό,τι έγινε, έγινε. Οι άντρες μας, ο πατέρας μου, ο αδερφός μου δεν πρόκειται να έρθουν πίσω. Αν αισθάνομαι κακία για αυτούς, δεν έχει σημασία. Οι εγκληματίες, οι περισσότεροι εξ’ αυτών θα έχουνε πεθάνει. Τι να αισθανθώ εγώ για τους Γερμανούς; Ας τους συγχωρέσει ο Θεός. Εγώ δεν είμαι ικανή να τους συγχωρέσω», λέει με αφοπλιστική ειλικρίνεια η Ειρήνη Λεχουρίτη. Κι όταν έρχονται τα παιδάκια από τη Γερμανία, τα καλοδέχεται, διότι αυτά «δεν χρωστάνε τίποτα», όπως λέει.

«Ποτέ πόλεμος» λέει χωρίς δεύτερη σκέψη η κα Λεχουρίτη κάθε φορά που θυμάται όσα δραματικά βίωσε. Ακούγοντας για τα ανοιχτά πολεμικά μέτωπα στην Ουκρανία και τη Γάζα στέλνει το δικό της μήνυμα στους ηγέτες του κόσμου: «Να σταματήσουν, να τα βρουν μεταξύ τους για να είναι όλος ο κόσμος ήρεμος και υγιής, διότι άμα έχουμε πολέμους, αρρωσταίνει και το μυαλό εκτός από το σώμα. Να είμαστε αγαπημένοι, γιατί η ζωή είναι μικρή. Τόσος αθώος κόσμος χάνεται κάθε μέρα» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Πηγή: Deutsche Welle

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.