Ο “σκοτεινός τουρισμός” ή αλλιώς “dark tourism”, όπως είναι διεθνώς γνωστός, αποτελεί μια ιδιάζουσα μορφή εναλλακτικού τουρισμού, η οποία κερδίζει συνεχώς έδαφος, με φανατικούς λάτρεις του είδους. Περιλαμβάνει επίσκεψη σε τουριστικά αξιοθέατα, όχι απλά για ψυχαγωγία, αλλά και για μια προσέγγιση σε μέρη που συνδέονται με γεγονότα που σημάδεψαν αρνητικά τις ζωές των ανθρώπων. Σκοπός των επισκεπτών είναι είτε να αποτίσουν φόρο τιμής σε τόπους πολέμου, είτε να επισκεφτούν χώρους που συνδέονται με κάποιο δραματικό γεγονός του παρελθόντος.
Λαμπρά παραδείγματα αξιοποίησης του σκοτεινού τουρισμού, στα πλαίσια του οποίου συρρέουν καθημερινά εκατοντάδες τουρίστες σε πολυάριθμες τοποθεσίες, αποτελούν τo Ground Zero (μνημείο πεσόντων της 11ης Σεπτεμβρίου) στη Νέα Υόρκη, το Άουσβιτς στην Πολωνία, το Μουσείο Ολοκαυτώματος στην Ουάσιγκτον, το Colosseum στη Ρώμη, το Peace Memorial Park στη Χιροσίμα και το νησί Σπιναλόγκα στην Κρήτη.
Έτσι λοιπόν ιστορικά ή πολεμικά νεκροταφεία, τόποι πολεμικών μαχών, οχυρωματικά έργα του Α’ ή Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ιστορικά κτήρια που συνδέονται με δραματικά γεγονότα γίνονται τόποι εναλλακτικού τουρισμού.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης πρόσφατα με πρωτοβουλία της αντιδημαρχίας πολιτισμού αποφάσισε να προβάλει τα μνημεία «σκοτεινού τουρισμού» στην πόλη και έχει εκδώσει και ταξιδιωτικό οδηγό για την εναλλακτική μορφή σκοτεινού τουρισμού. Μνημεία όπως το συμμαχικό νεκροταφείο Ζέϊτενλικ, το Ινδικό στρατιωτικό κοιμητήριο Βρετανικής κοινοπολιτείας στον Δενδροπόταμο, κ.α. είναι μερικές από τις τοποθεσίες-προορισμούς που προτείνει.
Ο Δήμος μας στον τομέα του σκοτεινού τουρισμού έχει να επιδείξει δύο μοναδικά μνημεία, τα οποία αν καταφέρει να τα προβάλει σωστά, θα προσπορίσει σημαντικά οφέλη στον τόπο μας από την εναλλακτική αυτή μορφή τουρισμού.
α) Το μεσαιωνικό Νεκροταφείο Βογόμιλων στην Χαλκηδόνα, ένα ιστορικό μνημείο 1000 χρόνων που στέκει αγέρωχο στον χρόνο και το ενδιαφέρον των τουριστών μπορεί να προκληθεί με κατάλληλη ενημέρωση και προβολή.
β) Το Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων στην Γέφυρα, το οποίο κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτέλεσε στρατηγείο των Συμμαχικών δυνάμεων της Αντάντ με Γαλλικά και Βρετανικά στρατεύματα. Στο Τόψιν επίσης υπήρχε και στρατιωτικό αεροδρόμιο με σημαντικό ρόλο στην έκβαση των μαχών του Μακεδονικού Μετώπου του Α’ Π.Π. καθώς και στην αεράμυνα της Θεσσαλονίκης. Διασώζονται επίσης οχυρωματικές θέσεις πυροβολικού στα υψώματα της Γέφυρας σε πολύ καλή κατάσταση, τις οποίες λίγοι γνωρίζουν και παραμένουν στην αφάνεια.
Ο Δήμος μας οφείλει να στραφεί σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού και να τις προβάλει έτσι ώστε να προσδώσει στον τόπος μας μια προστιθέμενη αξία από τα οφέλη του τουρισμού. Σίγουρα δεν θα είναι αυτός ο κύριος αναπτυξιακός πόλος στον οποίο θα βασιστούμε στον δήμο μας, παρόλα αυτά θα αποτελέσει μια αξιόλογη πηγή εσόδων και μια προβολή που τόσο ανάγκη έχουν οι επαγγελματίες τουρισμού και εστίασης του τόπου μας.