Του Α.Στεργιάδη:Ο πόλεμος για το νερό έχει ήδη ξεκινήσει

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ ΕΧΕΙ ΗΔΗ ΑΡΧΙΣΕΙ

Γράφει ο Απόστολος Στεργιάδης-Δημοτικός Σύμβουλος
Δήμου Χαλκηδόνος

Η ιδιωτικοποίηση του νερού είναι ένα θέμα, που απασχόλησε τις τελευταίες μέρες την κοινή γνώμη.Το γνωστό σε όλους «ο επόμενος πόλεμος θα γίνει για το νερό» επαληθεύεται και φαίνεται πως είναι ένας πόλεμος που έχει, ήδη, αρχίσει.

Το νερό είναι στην επικαιρότητα μετά την πρόσφατη ψήφιση στη βουλή νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας με τίτλο «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων» και τη διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων. Το γεγονός αυτό  ανοίγει τον δρόμο για τις ιδιωτικοποιήσεις οδηγώντας σε αποτελέσματα ανάλογα με αυτα που είχαμε με ιδιωτικοποιήσεις στην ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες. Η ποσότητα του νερού στον πλανήτη μας που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι συγκεκριμένη και αναλλοίωτη. Στην παρακάτω φωτογραφία απεικονίζεται παραστατικά η υπάρχουσα ποσότητα νερού στην γη

• Η μεγάλη σφαίρα περιλαμβάνει όλο το νερό του πλανήτη, κοινώς όλους τους ωκεανούς, τις λίμνες, τα ποτάμια, τους νερόλακκους, τους παγετώνες, τα παγόβουνα, τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, την ατμοσφαιρική υγρασία καθώς και το νερό που εγκλωβίζουν τα έμβια όντα. Κι αν φαίνεται πολύ μικρή στο μάτι συγκριτικά με τον υπόλοιπο πλανήτη, σχεδόν όλο αυτό το νερό βρίσκεται αυτή τη στιγμή στους ωκεανούς.
• Η μικρότερη σφαίρα απεικονίζει το φρέσκο νερό της Γης, ήτοι όσο είναι πόσιμο. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος του είναι “κλειδωμένο σε παγετώνες και παγόβουνα.
• Μόνο το 1,2% του πόσιμου νερού είναι άμεσα διαθέσιμο, δεν προέρχεται δηλαδή από γεωτρήσεις ή από το λιώσιμο των πάγων. Το ποσοστό αυτό απεικονίζεται στην τρίτη μπλε σφαίρα, την πιο μικρή. Βέβαια, το μεγαλύτερο μέρος της συγκεκριμένης ποσότητας νερού υφίσταται υπό μορφή πάγου. Αυτό που “περισσεύει” συνθέτει τις λίμνες, τα ποτάμια, τους βάλτους και το νερό που υπάρχει στην ατμόσφαιρα, ενώ το αξιοσημείωτο είναι πως σε αυτό το μηδαμινό κλάσμα υπάρχει και όλο το νερό των έμβιων όντων!

Το WWF εκτιμά πως μέχρι το 2025, τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού θα έρθουν αντιμέτωπα με λειψυδρία, καθώς ήδη πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν καλή πρόσβαση σε νερό.

      Ωστόσο, το νερό εισέρχεται στον 21ο αιώνα με το βάρος σοβαρών προβλημάτων, που πρέπει να επιλυθούν και, το κυριότερο, η επίλυσή τους οφείλει να είναι γενικώς αποδεκτή. Οι αλλαγές και απειλές αυτές είναι:

• ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ
• ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ
• ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΟΣ (πόλεμος για το νερό, διασυνοριακά νερά)
• ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
• ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Τα αποτελέσματα της κακής  ποσοτικής διαχείρισής του και της κακής ποιοτικής προστασίας του από τις Δημοτικές Επιχειρήσεις  Ύδρευσης και Αποχέτευσης και η αλόγιστη χρήση για αγροτική παραγωγή μαζί με το με πρόσχημα της προστασίας του περιβάλλοντος ή τις οικολογικές διαστάσεις του υδατικού προβλήματος, προωθούν την ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης και αποχέτευσης. Η ιδιωτικοποίηση του νερού, εμφανίζεται ως μια αναγκαία συνθήκη που καταργεί τον “ανίκανο”, “αναποτελεσματικό” και “διεφθαρμένο” δημόσιο τομέα (!) και παραδίδει την υδατική διαχείριση στον ιδιωτικό τομέα, τομέα του υγιούς ανταγωνισμού (!) και της κερδοφορίας (για ποιον;). Ο καθησυχασμός της κοινής γνώμης βασίζεται στη διαβεβαίωση ή και θεσμοθέτηση του ελέγχου της τιμολόγησης κατά χρήση και κατά χρήστη, γεγονός ομως που δεν δεσμεύει τον μελλοντικό διαχειριστή ή τις μελλοντικές κυβερνήσεις. Ωστόσο, πέραν της τιμολόγησης, υπάρχουν και άλλα σοβαρά θέματα, όπως η δυνατότητα εξαγωγής νερού (αν η σύμβαση το επιτρέπει και αν

ο διαχειριστής αναμένει μεγαλύτερα κέρδη, σε σχέση με την εσωτερική διάθεση του νερού), η απαγόρευση υδατοσυλλογής από ιδιώτες ή κρατικούς οργανισμούς αφού κάτι τέτοιο θα στερούσε, άμεσα ή έμμεσα, μέρος της πρώτης ύλης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η παρέμβαση στις χρήσεις γης, αν αυτές περιορίζουν την ποσότητα ή τη συγκέντρωση του υδατικού δυναμικού κ.α.

Η ΡΑΕ είναι εκείνη που θα ρυθμίζει πλέον όλα τα σχετικά με το νερό θέματα, παραχωρήσεις, αδειοδοτήσεις, ελέγχους, κυρώσεις, ακόμα και την τιμολόγησή του.  Με τον τρόπο αυτό δρομολογείται και διευκολύνεται η ιδιωτικοποίηση, πέραν των ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ, και των Δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης (ΔΕΥΑ) που καλύπτουν τις ανάγκες όλης της υπόλοιπης Ελλάδας και θα λειτουργούν εφεξής και αυτές σε περιβάλλον αγοράς.

Αγγλία, Παρίσι, Βερολίνο και άλλες χώρες και πόλεις που ιδιωτικοποίησαν το νερό τους είδαν τις τιμές να ανεβαίνουν κατακόρυφα και την ποιότητα να πέφτει δραματικά.  Τώρα αγωνίζονται να το πάρουν πίσω από τα μεγάλα funds που το αγόρασαν, αλλά οι δυσκολίες είναι τεράστιες.  Η εμπειρία τους δεν φαίνεται να μας έχει γίνει μάθημα.

Η ύδρευση και η αποχέτευση είναι ανθρώπινο δικαίωμα!

Το νερό είναι δημόσιο αγαθό, όχι εμπόρευμα!

Το νερό ως κοινωνικό δημόσιο αγαθό δεν πρέπει μόνο να το διατηρήσουμε σε χαμηλό κόστος χρήσης στον δημότη-καταναλωτή, θα πρέπει και να διασφαλίσουμε και την ποιότητά του ώστε ο χρήστης να απολαμβάνει καθαρό, υγιεινό νερό. Θα πρέπει να αυξηθούν οι καθαρισμοί δικτύων και δεξαμενών αποθήκευσης νερού, να αντικατασταθούν τα δίκτυα που αποτελούνται απο αμιαντοσωλήνες, καθώς και τα πεπαλαιωμένα δίκτυα.

Το προσωπικό των δημόσιων επιχειρήσεων, από τα ανώτερα διοικητικά στελέχη έως τον πιο νέο υπάλληλο, έχουν επίγνωση ότι εκτελούν μία εργασία που είναι κρίσιμης σημασίας για τη συλλογική ευημερία και υγεία και το κάνουν αυτό για το καλό όλων χωρίς διακρίσεις. Αυτό αποτελεί τεράστια ευθύνη και ταυτόχρονα υπέροχο κίνητρο. Είναι, επίσης, μία συνθήκη που απαιτεί καινοτομικές μορφές λογοδοσίας και συμμετοχής. Οι δημόσιες επιχειρήσεις πρώτα αναφέρονται στους εκλεγμένους αξιωματούχους οι οποίοι είναι πολιτικά υπεύθυνοι για τη διασφάλιση της σωστής διαχείρισης των υδάτινων πόρων.

Όμως είναι ευθύνη των εταιρειών ύδρευσης -ως δημόσιες επιχειρήσεις- να διατηρήσουν τις πόρτες του διαλόγου ανοικτές με την κοινωνία των πολιτών, όχι μόνο ως επιπλέον δίαυλο ελέγχου του έργου τους αλλά και ως πηγή έμπνευσης γι’ αυτό.

Χωρίς να αναγκάζονται οι αιρετοί να καταφεύγουν σε Εισαγγελείς ώστε να έχουν πληροφορία, ούτε η διοίκηση σε νομικούς συμβούλους ώστε να αποκόψουν την πληροφορία.

Κλείνοντας θα ήθελα να υπενθυμίσω το γεγονός ότι η Οδηγία – Πλαίσιο για τα ύδατα ορίζει για την Ε.Ε ότι:

«Το νερό δεν είναι ένα εμπορικό προϊόν όπως άλλα, αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει της ανάλογης μεταχείρισης ως τέτοιο από όλους τους λαούς της Ευρώπης».

Πηγές: «Η εισήγηση του Δημοτικού Συμβούλου Απόστολου Στεργιάδη στην ειδική συνεδρίαση για την ΔΕΥΑΧ» 24/11/2021

Η εισήγηση του Α.Στεργιάδη στη συνεδρίαση για τη Δ.Ε.Υ.Α.Χ.

Γεώργιος Κ. Στουρνάρας, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών – Μέλος ΔΣ του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας