Οι Πόντιοι… online – Έξυπνα “κλικ” μαθαίνουν στους νέους την γλώσσα και την ιστορία του Πόντου

Της Άννας Μαυρίκου

Σε μια εποχή που όλα γυρνούν γύρω από το διαδίκτυο, τα smartphone, τα τάμπλετ και τις “έξυπνες” τηλεοράσεις, οι Πόντιοι έχουν βρει τους δικούς τους μοναδικούς τρόπους για να κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Σκοπός τους είναι άλλοτε η ψυχαγωγία, άλλοτε η προώθηση και μάθηση της ποντιακής διαλέκτου και άλλοτε η ενημέρωση για θέματα που αφορούν τον ποντιακό ελληνισμό.

Το Pontiotube, ένα κανάλι στο Youtube, το “Ποντιακό λεξικό” application για έξυπνες συσκευές και το e-Pontos.gr, μία διαδικτυακή σελίδα ενημέρωσης με αποκλειστικά ποντιακές ειδήσεις, ξεχωρίζουν στον κόσμο του ίντερνετ.

Το Pontiotube είναι ένα κανάλι στο Youtube που γεννήθηκε τον Ιούλιο του 2016 και προωθεί την ποντιακή διάλεκτο, αλλά ταυτόχρονα και την τουριστική προβολή της Θεσσαλονίκης μέσω smartphone. “Είμαι Πόντια τέταρτης γενιάς, ζω την ποντιακή κουλτούρα και την ποντιακή ‘ιδέα’, ακούω και μιλώ τα ποντιακά, έχω ένα αρκετά μεγάλο ‘συγγενόπιστο’ σόι Ποντίων και καθώς είχα ιδιαίτερη αγάπη και αδυναμία στους παππούδες μου, τον Γιώργο και Χαράλαμπο Τονικίδη, σκέφτηκα να δημιουργήσω το πρώτο κανάλι στο διαδίκτυο (youtube), που θα προωθεί την ποντιακή διάλεκτο μέσω της χρήσης ενός smartphone”, ανέφερε χαρακτηριστικά η Σοφία Ξανθοπούλου, δημιουργός του Pontiotube, δημοσιογράφος στον Fm100 και blogger “forever-hugs.blogspot.com”.

“Γυρίζουμε πολύ σύντομα βίντεο, διάρκειας 30 δευτερολέπτων έως ενός λεπτού, για να προβάλουμε και να αναλύσουμε μία λέξη ή φράση, ενώ παράλληλα προωθούμε και διάφορα τουριστικά σημεία της Θεσσαλονίκης. Έτσι λοιπόν, με φόντο διάφορα μέρη της πόλης, κάνουμε γνωστή και την ποντιακή διάλεκτο αλλά και τη Θεσσαλονίκη, που τόσο αγαπάμε”, επισήμανε η κ. Ξανθοπούλου. Υπάρχουν ήδη βίντεο γυρισμένα με φόντο τον Λευκό Πύργο, το άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου, τη νέα παραλία, το άγαλμα του Βότση, την πλατεία Αριστοτέλους και τα Λουλουδάδικα. Μασκότ του καναλιού είναι η “πόντια γιαγιά”, που σχολιάζει με το δικό της τρόπο την επικαιρότητα και εμφανίζεται όποτε κρίνει η ίδια απαραίτητο. Μάλιστα το πρώτο βίντεο της πόντιας γιαγιάς γυρίστηκε έξω από το πάρκο του Ξαρχάκου και συγκέντρωσε χιλιάδες views.

Στόχος του καναλιού είναι να φέρει στο σήμερα λέξεις και φράσεις της ποντιακής διαλέκτου κυρίως με χιουμοριστικό τρόπο. Η φράση “Μαθαίνουμε γελώντας” αποτελεί τη συναισθηματική βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η ιδέα. Παράλληλα, η κ. Ξανθοπούλου σκέφτεται συνεχώς διάφορα λογοπαίγνια (π.χ. Τι σχέση έχουν τα πισία με τα PC;), ώστε να κάνει πιο κατανοητή την ποντιακή διάλεκτο στη νεοελληνική γλώσσα. Αυτό βέβαια απαιτεί τακτική μελέτη προκειμένου να αναζητηθεί η πορεία μιας λέξης στο χρόνο. “Φυσικά, μη νομίσετε ότι η ποντιακή διάλεκτος είναι μια απλή υπόθεση. Ούτε ισχυρίζομαι ότι το Pontiotube μαθαίνει σε κάποιον ποντιακά”, διευκρίνισε η κ. Ξανθοπούλου.

“Επέλεξα να δημιουργήσω το συγκεκριμένο κανάλι μέσα από τη χρήση ενός απλού smartphone, για να αναδείξω συν τοις άλλοις τις δυνατότητες που σου παρέχει η τεχνολογία αλλά και να τονίσω ότι ένα smartphone μπορεί να αποδειχθεί και κάτι πολύ παραπάνω από ένα τηλέφωνο για προσωπική χρήση. Με ένα απλό smartphone λοιπόν και χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση, προωθώ την αξία της ποντιακής διαλέκτου παγκοσμίως”, σχολίασε η κ. Ξανθοπούλου. “Εδώ εντάσσεται και η λειτουργία του Pontiotube, ως μιας start-up idea πλέον”, συμπλήρωσε.

Η διάδραση που προκαλούν τα βίντεο είναι αξιοσημείωτη, αφού αρκετοί είναι εκείνοι που σχολιάζουν κάτω από κάθε βίντεο. Γίνεται διάλογος για την κάθε λέξη που αναλύει το κανάλι, κάποιοι μοιράζονται τις δικές τους εμπειρίες και έτσι δημιουργείται μια αμφίδρομη επικοινωνία. “Η ανταπόκριση του κόσμου είναι πολύ μεγάλη εντός και εκτός Ελλάδας. Το πιο σημαντικό όμως για εμένα και ιδιαίτερα τιμητικό είναι το ότι το Pontiotube αγκαλιάστηκε και από μη Πόντιους, κόσμο δηλαδή που δεν έχει καμία σχέση με την ποντιακή παράδοση”, τόνισε η κ. Ξανθοπούλου

Η ομάδα του Pontiotube περιλαμβάνει επίσης την υπεύθυνη τομέα Η/Υ της ΔΕΠΘΕ Γαλάτεια Ευαγγελίδου και τον ειδικό της ομάδας Internet της Vodafone Κωνσταντίνο Κουτούλη. Την ανάλυση και ετυμολογία των λέξεων στο γλωσσικό επίπεδο αναλαμβάνει η φιλόλογος και εκπαιδεύτρια ποντιακής διαλέκτου Γιώτα Ιωακειμίδου.

Με περισσότερες από 3.100 λέξεις και πάνω από 600 φράσεις της ποντιακής διαλέκτου η εφαρμογή “Ποντιακό λεξικό” για έξυπνες συσκευές λύνει τα χέρια σε όποιον βρίσκεται σε μία συζήτηση μεταξύ Ποντίων. Το λεξικό προσφέρει μετάφραση από τη νεοελληνική στην ποντιακή και αντίστροφα, καθώς επίσης και πολλές φράσεις. Αφού ο χρήστης κατεβάσει την εφαρμογή δωρεάν από το Google Play (προς το παρόν διατίθεται μόνο για συσκευές με λειτουργικό android) και την εγκαταστήσει, μπορεί να βρει λέξεις, χρησιμοποιώντας τη μηχανή αναζήτησης. Η εφαρμογή δεν απαιτεί σύνδεση με το διαδίκτυο εφόσον εγκατασταθεί.

Αφορμή για την ιδέα της εφαρμογής ήταν η κατά το ήμισυ ποντιακή καταγωγή του δημιουργού και εμπνευστή, ο οποίος όμως δεν κατέχει ιδιαίτερη γνώση της ποντιακής διαλέκτου, όπως επισήμανε ο ίδιος σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Ο πατέρας του γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Βόρεια Ελλάδα και μέσα στο πέρασμα των χρόνων έπαψε να χρησιμοποιεί την ποντιακή. Οι παππούδες του όμως είχαν έρθει από τον Πόντο μετά τη μικρασιατική καταστροφή και ο ίδιος πάντα ήθελε να μάθει περισσότερα για την καταγωγή του. Η διάλεκτος είναι ένα από αυτά.

Ποντιακοί σύλλογοι αλλά και μεμονωμένα άτομα αποτέλεσαν κάποιες από τις πηγές στην προσπάθεια ανάκτησης της γλώσσας. Η διαδικασία ήταν χρονοβόρα και μεγάλη, όπως ανέφεραν οι δύο δημιουργοί του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ώστε να μπορέσουν να διασταυρώσουν το υλικό τους.

Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη εδώ και περίπου 20 ημέρες και μετρά ήδη πάνω από 1.300 downloads. Το λεξικό θα συνεχίσει να εμπλουτίζεται και γι’ αυτό, σύμφωνα με τους δημιουργούς είναι απαραίτητη η βοήθεια των χρηστών, οι οποίοι μπορούν να στείλουν λέξεις και φράσεις που γνωρίζουν, ώστε να προστεθούν.

Πριν από 10 χρόνια ο Θεόφιλος Κωτσίδης ξεκίνησε μια καθημερινή προσπάθεια ενημέρωσης για θέματα που αφορούν τον Ποντιακό Ελληνισμό σε όλο τον κόσμο μέσα από το e-Pontos.gr. Κίνητρο -τι άλλο- από την ποντιακή του καταγωγή και την ενασχόλησή του με ποντιακούς συλλόγους από μικρή ηλικία. Παράλληλα, το κενό που υπήρχε στην καθημερινή ηλεκτρονική ενημέρωση μέσα από μία ιστοσελίδα για όλα τα ποντιακά νέα, ενίσχυσε αυτήν του την επιθυμία. “Το e-Pontos παραμένει μέχρι και σήμερα η μοναδική ηλεκτρονική σελίδα που η καθημερινή της ύλη περιλαμβάνει θέματα που αφορούν, αποκλειστικά, τον ποντιακό ελληνισμό”, τόνισε ο κ. Κωτσίδης, ιδρυτής και διαχειριστής του e-Pontos.gr. Νέα, ανακοινώσεις, εκδηλώσεις, ενδιαφέροντα άρθρα και ειδήσεις από τον ποντιακό χώρο είναι η καθημερινή του ύλη.

Στην ερώτηση αν οι Πόντιοι αποτελούν ένα ξεχωριστό κοινό, απάντησε: “Οι Έλληνες ποντιακής καταγωγής αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα τμήματα εθνοτοπικού χαρακτήρα, τόσο στην ελλαδική επικράτεια όσο και στον απόδημο ελληνισμό. Κουβαλώντας μία ιστορία 3.000 και πλέον χρόνων και έχοντας βιώσει ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ανθρωπότητα, αυτό της γενοκτονίας και της βίαιης εκρίζωσης από τις πατρογονικές τους εστίες, κατάφεραν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να εγκατασταθούν, να βοηθήσουν και να ξαναζωντανέψουν την εξαντλημένη από τους συνεχείς πολέμους Ελλάδα, τροφοδοτώντας την με νέο αίμα και δυναμισμό”.

Το e-Pontos.gr έχει μπει στην καθημερινότητα πολλών Πόντιων και μη χρηστών, κάτι που γίνεται αντιληπτό αν δει κανείς τους περισσότερους από 32.700 ακόλουθους της σελίδας στο Facebook. Με λογαριασμούς στα περισσότερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Youtube, Pinterest, Google+, Twitter) η ιστοσελίδα προσπαθεί να δίνει το δικό της παρών.

“Αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει είναι ο σεβασμός που προσδίδει στα θέματα τα οποία αναδεικνύει καθημερινά και αφορούν τον ποντιακό ελληνισμό όπως είναι η ιστορία και η παράδοση. Παραμένει αυστηρά ‘ποντιακό μέσο ενημέρωσης’”, τόνισε ο κ. Κωτσίδης.

Πηγή: Μακεδονία