Της Αφρoδίτης Κασιμιάδου:Παιδικός καρκίνος-Περιγραφή ατομικής περίπτωσης ασθενούς

Της Αφροδίτης Κασιμιάδου *

Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η

Η ανάγκη συγγραφής του προέκυψε από το έντονο ενδιαφέρον  των ατόμων τα οποία συνδέονται  με σχέση θεραπευτικού χαρακτήρα για τον  τρόπο διαχείρισης  των  ασθενειών που ταλαιπωρούν τους  νοσούντες για μεγάλα και συνεχόμενα διαστήματα  καθώς έχει αποδειχθεί βάσει ερευνών ότι τα χρόνια νοσήματα ολοένα και αυξάνονται απαιτώντας έτσι την ανάγκη για σωστή διαχείριση τόσο εκ μέρους των ασθενών όσο και εκ μέρους του οικογενειακού περιβάλλοντος. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την έντονη ανάπτυξη  επιστημών ανθρωπιστικού χαρακτήρα και συγκεκριμένα της ψυχολογίας  ανέδειξαν  το ενδιαφέρον των επιστημονικής κοινότητας υγείας όχι απλά στο πεδίο έρευνας  της  βιολογικής θεώρησης  της ασθένειας αλλά κυρίως στην  ψυχολογική αντιμετώπιση της. Μάλιστα, καθώς επηρεάζεται ιδιαίτερα η ποιότητα ζωής των ασθενών  καθίσταται απαραίτητη η γνωστοποίηση και λήψη θεραπευτικών μέτρων  λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τη σωματική υγεία αλλά και την ψυχική – ψυχολογική.

Στο σημείο αυτό και πριν την έναρξη μελέτης της συγκεκριμένης περίπτωσης είναι απαραίτητο να δοθούν οι ερμηνείες των βασικών εννοιών που την περιβάλλουν. Ξεκινώντας από τον ορισμό της χρόνιας νόσου δηλώνεται πως πρόκειται για καταστάσεις υγείας οι οποίες διαρκούν τουλάχιστον τρείς μήνες απαιτώντας ιδιαίτερη νοσηλεία στο σπίτι ή εκτενέστατη  φροντίδα  και επίβλεψη  σε νοσοκομειακό ίδρυμα χαρακτηριζόμενες από απόκλιση από την φυσιολογική και δέουσα πραγματικότητα. Αποτελούν χρόνιες καταστάσεις εκτροπής του οργανισμού από την καθορισμένη και φυσιολογική του λειτουργία. Οι ασθενείς που νοσούν από χρόνια νοσήματα είναι αναγκασμένοι εφόρου ζωής να τίθενται σε πολλαπλές αγωγές φαρμακευτικού χαρακτήρα, καθιστώντας την ευαίσθητη κατάσταση της υγείας τους ακόμη δυσχερέστερη και ίσως να βρίσκεται για κάποιους σε φθίνουσα πορεία.  Μία τέτοια χρόνια πάθηση είναι ο καρκίνος και πιο συγκεκριμένα η μορφή του παιδικού καρκίνου ο οποίος δημιουργείται από διάφορους παράγοντες .

 

 Κεφάλαιο Πρώτο

Ο καρκίνος αν εξαιρέσει  κάποιος τα ατυχήματα , αποτελεί την δεύτερη βασική αιτία θανάτου στα παιδιά καθώς τα κρούσματα καρκίνου στα παιδιά ολοένα και αυξάνονται. Βέβαια με την πρόοδο της  ιατρικής επιστήμης, τα ποσοστά επιβίωσης έχουν σαφώς αυξηθεί. Στα παιδιά λόγω του νεαρού της ηλικίας δεν μπορεί να δοθεί σαφής αιτιολογία πρόκλησης της ασθένειας. Ο ερχομός της σε μια οικογένεια εγείρει ανησυχία και άγχος καθώς το οικογενειακό περιβάλλον είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς επίδρασης μετά τον ίδιο τον ασθενή. Για αυτό απαιτείται η άριστη ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων με την αρρώστια.

Πρόκειται για γενετική ασθένεια που επέρχεται λόγω αλλαγής γονιδίων που σχετίζονται με τα ανθρώπινα κύταρρα και τη λειτουργία τους αλλά και την ανάπτυξη τους. Και ενώ στους ενήλικες τα αίτια μπορεί να είναι θέματα διατροφής , καπνίσματος ή γενικότερα της καθημερινότητας , στα παιδιά τα αίτια των νεοπλασιών εντοπίζονται κυρίως στις αλλαγές που προκαλούνται στο DNA και όχι στον τρόπο ζωής  , μάλιστα κάποιες φορές ακόμη και πριν την γέννηση.

Βέβαια έχει αποδειχθεί με επιστημονικά ευρήματα ότι παρά το γεγονός της κληρονομικής αιτιολογίας,  σαφώς επηρεάζει και η διατροφή σε συνδυασμό με  το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ  στην διάρκεια της κύησης. Τα συμπτώματα και οι παρενέργειες του καρκίνου είναι ορατά πολύ αργότερα.  Ευτυχώς όμως με την πρόοδο της επιστήμης  είναι σήμερα απόλυτα αντιμετωπίσιμος ακόμη και στα πιο δύσκολα στάδια. Πλέον, όχι μόνο δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως επάρατη νόσος, αλλά αντιθέτως θα τείνει να θεωρείται ένα απλό νόσημα.  Με τα σημερινά αριθμητικά δεδομένα, δυο στους τρείς ανθρώπους που νοσούν από καρκίνο είναι ικανοί να τον νικήσουν και να τον ξεπεράσουν ζώντας  απόλυτα  φυσιολογικά τη ζωή  τους.

Οι ψυχολογικές συνέπειες όμως στο παιδί που νοσεί από καρκίνο είναι ιδιαίτερα επώδυνες και επεκτείνονται σε διάφορους τομείς. Πιο αναλυτικά , αρχικά αλλάζει η καθημερινότητα του καθώς  το καθημερινό του πρόγραμμα μετατρέπει τις  σχολικές και μη δραστηριότητες  σε διαστήματα μακράς κυρίως νοσηλείας σε νοσοκομειακά ιδρύματα.

Οι αλλαγές που προκαλούνται από την αρρώστια στα παιδιά και επηρεάζουν ιδιαίτερα την ψυχολογία τους μπορεί να είναι είτε σωματικές  όπως ακρωτηριασμοί  είτε αποτελέσματα της θεραπείας  που χρήζουν  και η οποία χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερες παρενέργειες όπως διάφορες αλλαγές στο βάρος ή πτώση μαλλιών ,  αλλαγές που επιφέρουν κυρίως συναισθηματικές διαταραχές , αποτελώντας σημαντική παράμετρο για την εξέλιξη της αρρώστιας επιφέροντας ιδιαίτερες επιπλοκές.   Κάποια παιδιά μάλιστα  διακρίνονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση  βιώνοντας ιδιαίτερα τραυματική εμπειρία αγγίζοντας πολλές φορές τα όρια της κατάθλιψης.  Τα μικρά παιδιά αλλά και τα μεγαλύτερα χαρακτηρίζονται από ένα ειδικότερο άγχος λόγω άγνοιας το οποίο τα καταβάλλει και ψυχολογικά προκαλώντας κάποιες φορές και κάποια αιφνίδια σύνδρομα αλλά και επιθετική συμπεριφορά ακόμη και tiks.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι πολλά παιδιά αντιλαμβάνονται με λάθος τρόπο την αρρώστιά τους χαρακτηρίζοντας την   ως τιμωρία για πράξεις ή συμπεριφορές λανθασμένες ή μη σωστές που έκανε ή επέδειξε στο παρελθόν αψηφώντας τελείως το γεγονός ότι η έλευση  της ασθένειας είναι κάτι τελείως τυχαίο και όχι αποτέλεσμα αρνητικής συμπεριφοράς. Επιπρόσθετα, σημαντικό στοιχείο στην κάμψη της ψυχολογικής κατάστασης ενός παιδιού  που νοσεί αποτελεί ο ρατσισμός που δέχεται με την έξοδο του από το νοσοκομείο λόγω του γυμνού  τριχωτού της κεφαλής. Τα βλέμματα των ανθρώπων , τα οποία  δεν είναι κακοπροαίρετα απλά περίεργα καθώς και τα σχόλια οίκτου που μπορεί να εκφράζονται και να ακούγονται  είναι προϊόν  ελλιπούς εκπαίδευσης  και ενημέρωσης.

 

Κεφάλαιο Δεύτερο

Στο παρόν κεφάλαιο θα εξεταστεί  η ψυχολογική  επίδραση της αρρώστιας στα εμπλεκόμενα άτομα της οικογένειας και θα μελετηθεί η περίπτωση ενός κοριτσιού το οποίο νοσεί από καρκίνο καθώς  και η ψυχολογική εμπειρία της μητέρας της από όλο αυτό. . Καταρχήν ορίζεται ότι η οικογένεια του νοσούντος με καρκίνο επωμίζεται επιβαρύνσεις σε διάφορους τομείς όπως έξοδα, νοσοκομειακές δαπάνες και φυσικά αλλαγή τρόπου ζωής.  Με την ανακοίνωση της ασθένειας η οποία αποτελεί «δαμόκλειο σπάθη» ξεκινά για την οικογένεια η οποία χαρακτηρίζεται ως μια αλυσίδα αποτελούμενη από κρίκους που συνδέονται μεταξύ τους με ισχυρούς δεσμούς , η αντίστροφη  μέτρηση.

Όπως είναι κατανοητό, απαιτείται σωστή ψυχολογική προσέγγιση γεγονός που συνεπάγεται με τη σειρά  του την σωστή εκτίμηση της καταστάσεως  εκ μέρους κάθε εμπλεκομένου . Είναι αρκετά δύσκολο για κάθε γονέα να επιτευχθεί η διαθεσιμότητα του τόσο στο παιδί ασθενή όσο και στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας , παιδιά και σύζυγο. Αυτό ίσως αποτελεί και το αποκορύφωμα της συναισθηματικής κρίσης που ενδεχομένως πολλές φορές να έχουν βρεθεί καθιστώντας τους ανίκανους να στηρίξουν ψυχολογικά τον ασθενή , καθώς δεν μπορούν να στηρίξουν τον εαυτό τους.

Η οικογένεια λοιπόν όπως διαπιστώθηκε από τα παραπάνω αμέσως μετά την εμφάνιση της νόσου και την επιβεβαιωμένη διάγνωση της  εμφανίζει έντονα σημάδια στρες, άγχους και μετατραυματικού στρες τα οποία αποτελούν το γνωστό στα ιατρικά δεδομένα ‘σύνδρομο της οικογένειας’.

 

 Παρουσίαση περιστατικού

Στο συγκεκριμένο σημείο της εργασίας  θα μελετηθεί η ψυχολογία ενός ασθενή με καρκίνο σε συνδυασμό με τις σκέψεις της μητέρας. Καταρχήν δίνοντας  το πλαίσιο του ασθενή , πρόκειται για ένα παιδί, κορίτσι στο φύλο το οποίο είναι δώδεκα ετών και φοιτά στην Έκτη Δημοτικού. Διαγνώστηκε με  οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία  με την οποία παλεύει από την ηλικία των οκτώ ετών. Η έλευση της ασθένειας ήταν πολύ ξαφνική με βασικά συμπτώματα την έντονη και εύκολη κούραση αλλά και τα αυξημένα νεύρα. Στην πορεία άλλαξε και το χρὠμα του προσώπου της . Αυτή η αλλαγή  στο χρώμα και την καθημερινή συμπεριφορά οδήγησε στις πρώτες ιατρικές εξετάσεις αίματος οι οποίες επιβεβαίωσαν τη διάγνωση και ξεκίνησε η νοσοκομειακή εισαγωγή με πολυάριθμες νοσηλείες, στη διάρκεια των οποίων όπως αναφέρει η μητέρα της Ελένης , μεταφέρθηκε και το παιδικό δωμάτιο με τα παιχνίδια και γενικά όλο το οικείο περιβάλλον. Η μητέρα της Ελένης αναφέρει πως συνέχισε τη δουλειά της κανονικά καθώς αποτελούσε για αυτήν τρόπο λύτρωσης και διαφυγής έστω και ελάχιστης από τα προβλήματά της.

Από την άλλη υπήρχε και ένα ακόμη παιδί στο σπίτι που επίσης είχε την ανάγκη των γονέων. Έτσι η μάνα στις περιγραφές της φαίνεται σαν να έχει μια καρδιά κομμένη στα δύο, μισή στην Ελένη και μισή στο άλλο παιδάκι στο σπίτι, το οποίο βοήθησε ενεργά στην πορεία βελτίωσης και ίασης της αδερφής του. Πολλοί γονείς εκφράζουν το άγχος τους όχι μόνο για το παρόν αλλά και για το μέλλον καθώς υπάρχουν κίνδυνοι ίωσης , δυσμενή οικονομικά αλλά και προσπάθεια βελτίωσης της καθημερινότητας.

Το μεγαλύτερο μάθημα που διδάσκεται ένας γονιός σε καταστάσεις χρόνιων νοσημάτων είναι ότι μαθαίνει να δίνει  σημασία μόνο σε σημαντικά πράγματα και όχι ασήμαντα , γιατί απλά δεν ξέρουν κυριολεκτικά τι τους ξημερώνει. Αισθάνονται μια διόγκωση συναισθημάτων  εκτιμώντας τις μικρές καθημερινές στιγμές ευτυχίας, οι οποίες προσπερνούνταν αδιάφορα πριν καθώς θεωρούνταν απλά δεδομένες.

Κι ενώ η μητέρα της ασθενούς έπεφτε συχνά ψυχολογικά, το χαμόγελο του παιδιού της έδινε και της δίνει πάντα την απαραίτητη δύναμη για να σηκωθεί και να συνεχίσει γιατί η ζωή είναι μικρή και φεύγει γρήγορα! Ο καρκίνος έμαθε σε αυτή τη γυναίκα να είναι πάντα παρούσα, να ζει και να αδράττει την μέρα εκπαιδεύοντας τον εαυτό της κάθε μέρα στην πραγματική αγάπη ούσα παρούσα στο εδώ και τώρα , αναλώνοντας τη ζωή της σε ανθρώπους που λατρεύει μα κυρίως αγαπά. Έτσι κάθε μέρα έρχεται κοντά στο θηρίο που λέγεται  «πραγματική ζωή».

Η διαμονή στο νοσοκομείο για μακρύ χρονικό διάστημα μαζί με ένα άρρωστο παιδί  δίδαξε στην μητέρα τις αυξημένες και ιδιαίτερες ικανότητες που έχει και τις γρήγορες αντιδράσεις που οφείλει να επιδείξει ως συνοδός ασθενούς με δύσκολο νόσημα. Η μόνη έννοια πλέον είναι η υγεία του παιδιού. Όπως και η ίδια αναφέρει, η αγάπη της μαμάς δεν έχει όρια, καθώς είναι κάτι πολύ δυνατό που τίποτα δεν  μπορεί να την κάμψει. «Δεν  θα ξεχάσω ποτέ την αίσθηση από το απαλό φαλακρό κεφαλάκι της Ελενίτσας μου κάθε φορά που ακουμπούσε το μάγουλο μου, αν και είναι εξίσου όμορφη και με το λευκό μαντήλι που καλύπτει το γυμνό  κεφαλάκι της».

Οι γονείς,  όσο ψυχολογικά καταβεβλημένοι κι αν είναι,  παίρνουν θάρρος από τον αγώνα των παιδιών τους και την αφέλεια που αντιμετωπίζουν λόγω του νεαρού της ηλικίας των ασθενών με αρκετή ψυχραιμία. Ως αξιόπιστη μαρτυρία η μητέρα της Ελένης λέει τα εξής : ¨Με την είσοδο μας στο Νοσοκομείο ένιωσα ένα καταιγισμό μηνυμάτων και λέξεων , μέχρι τότε άγνωστες σε εμένα , αλλά σχετικές  με τη νόσο. Θεώρησα ότι η ζωή μου σταμάτησε και το μυαλό μου δεν ήταν καθαρό να κρίνει και να αξιολογήσει τα δεδομένα. Τα προβλήματα που σκέφτεσαι ότι θα έχει το παιδί σου σε σχέση με την αβεβαιότητα του μέλλοντος που χαρακτηρίζει αυτή την ασθένεια είναι η σκληρότερη δοκιμασία όλων.

Η ψυχολογία τόσο των ασθενών όσο και των γονέων και του οικογενειακού περιβάλλοντος γενικότερα επηρεάζεται τόσο πολύ λόγω της παραμονής σε ένα ανοίκειο περιβάλλον για ευρύ χρονικό διάστημα με άγνωστα πρόσωπα , όσο και λόγω των πολλαπλών και κάποιες φορές επώδυνων ιατρικών πράξεων που απαιτούνται να γίνουν. Όλα τα παραπάνω συνιστούν μία τεράστια διαφορετικότητα  μια μεγάλη αλλαγή στις καθημερινές συνθήκες διαβίωσης των εμπλεκομένων  με το νόσημα του καρκίνου σε συνδυασμό με το συναισθηματικό  βάρος  των γονιών που δημιουργείται λόγω του χρόνου που απαιτείται για να αφομοιωθεί η νόσος και να γίνει διαχειρίσιμη.

Όσον αφορά στη συγκεκριμένη περίπτωση  η Ελένη, ήταν αντιμέτωπη με ιδιαίτερες δυσκολίες αναφορικά με την  είσοδο της στο νοσοκομείο με κυρίαρχη βάση αναφοράς τον αποχωρισμό  από τους γονείς της και κυρίως τη μητέρα της. Αποτέλεσμα αυτού είναι το προκαλούμενο  στρες λόγω της αρρώστιας να επιδεινώνει  τις προϋπάρχουσες  ψυχολογικές διαταραχές που υπήρχαν από πριν.

Επιπροσθέτως ένα ακόμη αξιόλογο σημείο στην ψυχολογία του παιδιού  με χρόνιο νόσημα  αποτελεί η συνεχόμενη  εξάρτηση του τόσο από το οικογενειακό όσο και από το ιατρικό  προσωπικό προκαλώντας του ένα ιδιαίτερο  αίσθημα αναξιότητας λόγω της ανάγκης που αποκτά το παιδί ακόμη και για την επιβίωση του από τα άλλα άτομα.  Η μητέρα της μακριά από το βλέμμα των άλλων, της στιγμές της προσωπικής της απομόνωσης , ήταν μονίμως κλαμένη με κατακόκκινα μάτια, προσπαθώντας ξανά να σφίξει τα δόντια και να ξεκινήσει για μάχη .

Από όλα τα παραπάνω καθίσταται σαφές πως οι   ανάγκες του παιδιού σε ψυχολογικό επίπεδο ξεκινούν από το άγχος για την  φύση της ασθένειας , ως προς το άγνωστο του χαρακτήρα αυτής δηλαδή τι αρρώστια είναι, το βαθμό σοβαρότητας καθώς και τη βασική συμπτωματολογία και τέλος το άγχος για την προδιαγραφή του μέλλοντος του ασθενή. Επιπρόσθετα είναι ιδιαίτερα δύσκολη η περίοδος μέχρι το παιδί να προσαρμοστεί στην καθημερινότητα της νόσου  η οποία οφείλει να συνδυαστεί και  με   διαταραχή προσωπικών  αλλά και κοινωνικών του σχέσεων. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα παιδιά οδηγούνται σε απομόνωση , η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε κατάθλιψη.

Σε αυτή τη φάση ο ρόλος του οικογενειακού ιατρού κρίνεται άκρως σημαντικός καθώς οφείλει να βοηθήσει στην έκφραση των  συναισθημάτων του παιδιού που νοσεί, κατανοώντας εύκολα μα κυρίως γρήγορα  τα δείγματα τα οποία σηματοδοτούν την αρχή της κατάθλιψης. Το παιδί σιγά σιγά απομονώνεται και αποσύρεται από δραστηριότητες της καθημερινότητας αφού καταβεβλημένο ψυχολογικά αισθάνεται και ιδιαίτερη κόπωση σωματική. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που στην κατάθλιψη δεν δίνεται η δέουσα σημασία καθώς αποτελεί ένα κοινότυπο στάδιο εξέλιξης των παρενεργειών της νόσου που θεωρείται δεδομένη .

Εκτός από τη μητέρα, στο σημείο αυτό θα γίνει μια αναφορά και στη ψυχολογία του αδελφού της Ελένης. Μέσα από όλη την ψυχοφθόρα διαδικασία , δημιουργήθηκε ένα έντονο αίσθημα προστασίας και περίθαλψης απέναντι στην άρρωστη αδερφή του. Μάλιστα φαίνεται να λέει  στις  αφηγήσεις του ότι πλέον είναι οι καλύτεροι φίλοι μεταξύ τους αλλά και με τον  πατέρα καθώς η μητέρα  είχε τόσο αφοσιωθεί στη φροντίδα της άρρωστης αδερφής Μάλιστα θεωρεί πως η ασθένεια της αδερφής του  τον έκανε  πιο ώριμο και συμπονετικό αφού με το τέλος της ασθένειας , ο Κωνσταντίνος έδειχνε περισσότερη  κατανόηση και συμπόνια αναπτύσσοντας ιδιαίτερα την ευαισθησία του σε παιδιά με πρόβλημα.  Επίσης περιέγραψαν τις αλλαγές στις προτεραιότητες τους και στην καθημερινότητα τους  αλλά  και στη στάση ζωής τους καθώς έμαθε να εκτιμάει περισσότερο τη ζωή.

Πλέον όλα έχουν περάσει. Η Ελένη επανήλθε άμεσα επιστρέφοντας στις προηγούμενες δραστηριότητες της και στην παιδική και γαλήνια καθημερινότητα της.  «Όσο περνάει ο καιρός, τόσο και πιο συχνά ξεχνάω τον καρκίνο του παιδιού μου.  Η ζωή πλέον βρήκε ξανά τους κανονικούς  ρυθμούς της με την απλή καθημερινότητα για όλους. Και ο αδελφός της Ελένης έχει επανέλθει πλήρως από το σοκ της τραυματικής εμπειρίας της ασθένειας.  Τα μόνα δείγματα πλέον που θυμίζουν την παρελθούσα δύσκολη περίοδο είναι οι επαναλαμβανόμενες εξετάσεις αίματος και η ψυχοφθόρα αναμονή των αποτελεσμάτων.

Είναι όμως και κάποιες φορές , που το μυαλό σκοτεινιάζει ξανά και τρομάζει στην ιδέα της επαναλαμβανόμενης απειλής που ενδεχομένως να πλησιάσει ξανά. Μα πιο πολύ από όλα τρομάζει η ιδέα ότι η κατάσταση χωρίς τον καρκίνο και η ζωή μακριά από αυτόν δεν έχει ημερομηνία και διάρκεια. Οποιαδήποτε στιγμή αυτός ο δράκος μπορεί να απειλήσει ξανά την υγεία και την ψυχολογία όχι μόνο της Ελένης αλλά και κάθε παιδιού.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Από όλα τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα ότι ο καρκίνος επηρεάζει όλη την οικογένεια ακόμη και αν η παρουσία του φαίνεται μόνο σε ένα μέλος της. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το κάθε μέρος του οικογενειακού συνόλου να βιώνει με την δική του διαφορετική σκοπιά τις επερχόμενες αλλαγές με βασικότερες αυτών το άγχος ,  την κατάθλιψη και γενικότερα την επίδραση του ψυχοκοινωνικού προφίλ τους.

Για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο ,  απαιτείται η δέουσα  ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων γύρω από την αρρώστια , μειώνοντας έτσι το στρες των γονέων  καθιστώντας ευκολότερη την διαχείριση των προκυπτουσών  καταστάσεων ανταποκρινόμενοι καλύτερα στην φροντίδα του ασθενούς.  Συγκριτικά με τους δύο γονείς έχει αποδειχθεί πως οι  μητέρες αντιμετωπίζουν από τελείως διαφορετική μεριά το πρόβλημα της ασθένειας του παιδιού  σε σχέση με τους μπαμπάδες καθώς οι τελευταίοι αρνούνται να μιλήσουν για τη συγκεκριμένη νόσο θέτοντας συναισθηματικές αποστάσεις.

Στην Ελλάδα ετησίως νοσούν πάνω από τριακόσια παιδιά βιώνοντας τον φόβο  και τον πόνο εκ μέρους των οικογενειών τους  ενώ στην Ευρώπη προσβάλλονται ένα στα πεντακόσια παιδιά. Κάθε χρόνο υπολογίζονται και καταγράφονται πάνω από 30000 νέα κρούσματα σε ανηλίκους εντός των ορίων της Ευρωπαϊκής  Ένωσης. Βέβαια ο παιδικός καρκίνος είναι  απόλυτα  ιάσιμος σε αρκετά μεγάλο ποσοστό, περίπου τρία στα τέσσερα παιδιά . Ο καρκίνος πλέον αντιμετωπίζεται και ίσως στο μέλλον τα πράγματα βελτιωθούν ακόμη περισσότερο, αφού εύχη όλων αποτελεί το γεγονός ότι τα ιατρικά επιτεύγματα οφείλουν όχι απλώς να συνεχιστούν αλλά και να γίνουν ακόμη ισχυρότερα ώστε κανένα παιδί να μην αντιμετωπίσει πρόβλημα ίασης γιατί ο καθένας από εμάς θα μπορούσε να είναι γονιός ενός τέτοιου παιδιού.

* Η Αφροδίτη Κασιμιάδου είναι Γενικός οικογενειακός ιατρός-ΜSc Γεροντολόγος

Κύπρου 2 Χαλκηδόνα-Τηλ ιατρείου 2391023150-Κινητό 6980424691