Του Πάνου Μαρκίδη:Αρχαιολογικόν σπήλαιον-φυλάκιον Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Του Πάνου Μαρκίδη

Δεν την είχα προσέξει μέχρι τώρα την πινακίδα, γι αυτό και δεν ξέρω από πότε υπάρχει σ’ αυτό το σημείο. Έχασα την ευκαιρία όταν πριν λίγες μέρες ανέβασα κάποιους φίλους εκεί πάνω, στο δρόμο για το μοναστήρι, να περηφανευτώ για την αρχαία καταγωγή της πόλης μας. Ανεβήκαμε μέχρις εκεί επάνω πεζοπορώντας ελπίζοντας να απολαύσουμε τη θέα των Κουφαλίων από ψηλά, αλλά μάταιος κόπος.

Τα πεύκα στα δεξιά ανεβαίνοντας η μόνη θέα που σου προσφέρουν είναι αυτή των κατάμεστων κουκουλιών που κρέμονται από τα κλαδιά τους, όλο υπόσχεση ότι και φέτος οι κάμπιες θα σχηματίσουν αρκετά τραινάκια την άνοιξη… Στο μόνο ξέφωτο που υπάρχει βρίσκεται η υδατοδεξαμενή του χωριού που η περίφραξή της ακυρώνει κάθε προσπάθεια να δεις.
Απ΄ όλα τα σημεία που θα κοιτάξεις, το μοναστήρι δεσπόζει στον απέραντο κάμπο, από τους πρόποδες του Πάικου μέχρι τον Θερμαικό και τον Όλυμπο. Πολλές φορές αναρωτήθηκα αν το γραφείο της ηγουμένης στο ψηλότερο σημείο του εκφράζει την αγωνία του ανθρώπου να αποκολληθεί από τα εγκόσμια ή είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης ματαιοδοξίας.

Η προσπάθεια να μετατραπεί κάποτε το φυλάκιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (για να μην τρελαθούμε κιόλας… την σπηλιά του Γκαβάνα εννοώ!) σε κελί μοναχού μάλλον το δεύτερο ενισχύει.
Η σπηλιά του Γκαβάνα πάντα ερέθιζε την φαντασία μου. Αρκετά κοντινά με την παιδική μου ηλικία ήταν ο πόλεμος με τους Γερμανούς, οι αντάρτες, ο εμφύλιος, και οι διηγήσεις των ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα γύριζαν στο μυαλό μου σαν κινηματογραφικές ταινίες. Γι΄αυτό όταν μικρά παιδιά του Δημοτικού ακόμη άντε και των πρώτων τάξεων στο Γυμνάσιο, παίρναμε την απόφαση να εξορμήσουμε στη σπηλιά του Γκαβάνα, ήμουν πάντα πρώτος και καλύτερος, να ανεβοκατεβούμε τους τρεις λόφους κι εκεί μετά χαμηλά να ψάξουμε για τη σπηλιά. Ήταν καλά κρυμμένη, δεν την έβλεπες με την πρώτη ματιά… και ακροβολισμένοι γύρω της για να ξεκουραστούμε θυμόμασταν τις ιστορίες που είχαμε ακούσει από τους μεγαλύτερους.

Μέσα στην απόλυτη ησυχία του τοπίου εγώ άκουγα τις βροντές των όπλων, των τριών εγκλωβισμένων ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού από μέσα και του αποσπάσματος της πολιτοφυλακής απ’ την άλλη. Άγριες φωνές, ουρλιαχτά να φοβίσουν τους περικυκλωμένους που γνώριζαν καλά τι τους περίμενε.

Ετος 1948.Οχτώ ολόκληρα χρόνια πολεμούσαν. Στην αρχή τους Γερμανούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους, τους τοπικούς παοτζήδες και πάσης φύσεως ταγματασφαλίτες. Και όταν έδιωξαν τους Γερμανούς κατακτητές, πιστεύοντας στην αριθμητική και ιδεολογική υπεροχή τους παρέδωσαν τα όπλα που πήραν από τα χέρια του κατακτητή. Δεν ήθελαν πλέον άλλα θύματα ούτε καν των συνεργατών των Γερμανών. Δεν φαντάζονταν ότι οι μέχρι τότε σύμμαχοί τους Άγγλοι θα έφταναν στο σημείο να μας βομβαρδίζουν για να επιβάλλουν τη δική τους κατοχή.

Είμαστε η μόνη χώρα που έστειλε τους αγωνιστές της Εθνικής αντίστασης στα δικαστήρια και στα ξερονήσια μέχρις εξοντώσεως….

Μετά από κάποια ώρα οι αντάρτες αποφάσισαν να προσπαθήσουν να κάνουν έξοδο από τη σπηλιά. Τον Γκαβάνα τον συνέλαβαν και μετά από δίκη ξεμπέρδεψε από φύλακες και εξορίες μετά τη χούντα. Τους άλλους δύο τους σκότωσαν στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν….

Για όλα αυτά μου φάνηκε πολύ παράξενο να βλέπω στην πινακίδα η σπηλιά του Γκαβάνα να ονομάζεται φυλάκιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Σημ e-koufalia.gr :

  1. Τα άρθρα που φιλοξενούνται στον δικτυακό τόπο του e-koufalia.gr  εκφράζουν την άποψη των δημιουργών τους και όχι κατ’ ανάγκη την άποψη των φορέων που επιβλέπουν το e-koufalia.gr , εκτός και αν κάτι τέτοιο αναφέρεται ρητά στα άρθρα. : http://e-koufalia.gr/ori-chrisis/

4 comments

  1. Έχω τη γνώμη ότι οι ενθυμίσεις αποτελούν και μορφή έκφρασης προσωπικών βιωματικών καταστάσεων, απόψεων, αντιλήψεων, συναισθημάτων που μπορεί κάποιος να μοιραστεί ελεύθερα και πολλάκις δημόσια. Αυτό που μπορεί να τις ακολουθεί – θεμιτό και άλλοτε ίσως επιζητούμενο – είναι η καλόπιστη κριτική επί του περιεχομένου των πληροφοριών.

    Προλαμβάνοντας τυχόν παρεξηγήσεις τα παρακάτω ας θεωρηθούν ερωτήματα-παράθεση πληροφοριών αποκλειστικά και μόνο προς χάριν της γενικότερης ενημέρωσης (και μη σχετιζόμενα με ότι έχει γραφτεί στα ένθεν κακείθεν σχόλια) .

    Ως προς την σημειολογία της τιθέμενης εικονογράφησης της ανάρτησης; Από που προκύπτει η πληροφορία της πινακίδας-κυνηγετικού στόχου η οποία φέρουσα την επιγραφή “ΠΡΟΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΝ ΣΠΗΛΑΙΟΝ” δηλώνει την αρχαιολογική σημασία του γεωλογικού σχηματισμού και η επιπλέον ένδειξη “ΦΥΛΑΚΕΙΟΝ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ” το συνδέει απευθείας με συγκεκριμένη ιστορική περίοδο του τόπου. (Η σύνδεση με τυχόν ιδιοκτησιακές βλέψεις ελέγχεται ως τελείως αβάσιμη και ατυχής μιας και το περιβάλλον της εκεί περιοχής δεν δύναται να υποστηρίξει τέτοιες σκέψεις αλλά και λόγω της σημερινής “στενότητας” του χώρου). Αποδεκτή κάθε εξήγηση που το “αποσυνδέει” με την καθιέρωση στη σημερινή τοπική μνήμη ως σπηλιάς “του Γκαβάνα” (έτσι τη γνωρίσαμε) εξαιτίας ενός υπαρκτού συμβάντος της σύγχρονης τοπικής ιστορίας. Επίσης είναι περιττή η αναφορά στη αποφυγή κάθε αλλαγής “χρήσης”, προσπάθειας ιδιοποίησης όπως και κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας σε ευαίσθητους γεωλογικούς σχηματισμούς που ως αποτέλεσμα έχει τη ανεπανόρθωτη μεταβολή ή και καταστροφή τους.

    Ως προς το ίδιο το συμβάν: Πρέπει να εκτυλίχθηκε στα μέσα του Νοέμβρη του 1948. όπου σύμφωνα με έντυπες πηγές ”Τμήμα ΜΑΥ [σημ. Μονάδες Ασφάλειας Υπαίθρου, πρόδρομος των ΤΕΑ] συνεπλάκη παρά το χωρίον Κουφάλια … μετά τριών συμμοριτών, εξ ων εφονεύθησαν οι δύο, ο δε τρίτος τραυματισθείς συνελήφθή”. Ενώ αναφέρεται ο πρώτος φονευθείς (Καραφωτιάς) και ο τραυματισμένος συλληφθείς (Γκαβάνας) δεν γίνεται αναφορά στον τρίτο. Ως προς τον ακριβή τόπο που εξελίσσεται η συμπλοκή δεν γίνεται ιδιαίτερη νύξη και παραμένουμε στην προαναφερθείσα μνήμη. Αξιομνημόνευτο τα αναφερθέντα ποσά των επικυρήξεων που πιθανόν δείχνουν και τη σημασία του καθενός (15 εκ. και 10 εκ. δραχμές [τιμές εποχής] αντιστοίχως, για δε τον τρίτο και πάλι δεν γίνεται κουβέντα για χρήμα! – άγνωστος, μη επικηρυγμένος, ποιος ξέρει!). Επιπλέον γίνεται μνεία η ιδιότητα του ενός εκ των τριών, αυτή του Γκαβάνα ως “γενικός διαφωτιστής της περιοχής”. Επίσης αν αναλογισθούμε ότι η ημερήσια αποζημίωσή μέλους των ΜΑΥ (όπως αναφέρεται σε άλλη ενθύμηση) ανερχόταν στο ποσό των είκοσι δραχμών [σημ.ή έκφραση ευτελούς ποσού] πρέπει πράγματι να έκανε χαρούμενους αρκετούς η είσπραξη των επικυρήξεων (εφόσον εδόθησαν και στα όποια μέλη του προαναφερθέντος τμήματος … της περιοχής εδόθησαν).

  2. Με μεγάλη έκπληξη, διάβασα για την μεγάλη έκπληξη, με την οποία ο/η χρήστης NMDrrM (δεν μας αποκαλύπτει όνομα ή φύλλο, γιατί άραγε; ντρέπεται να υπερασπιστεί τις απόψεις του;) με την οποία διάβασε το άρθρο http://e-koufalia.gr/tou-panou-markidiarcheologikon-spileon-filakion-megalou-alexandrou/. Μιλάει για αναμόχλευση πολιτικών παθών του παρελθόντος, για εξυπηρέτηση κομματικών και προπαγανδιστικών σκοπών, για την αριστερά που αδυνατεί να ακούσει τα μηνύματα της κοινωνίας και άλλα εύηχα και συναινετικά… Δεν διάβασα όμως πουθενά στο άρθρο να παρακινεί ο αρθρογράφος τους αναγνώστες να πάρουν τα όπλα και να αυτοδικήσουν, ούτε μίλησε πουθενά για ψυχές που ζητούν δικαίωση. Δεν είδα πουθενά πρόθεση για εμφύλιο, εκδίκηση και αλληλοσπαραγμό. Μίλησε μόνο (και ούτε καν μίλησε, άφησε να βγει από την ανάγνωση του άρθρου) ότι γίνεται μία προσπάθεια απόκρυψης,παραποίησης και διαστρέβλωσης της ιστορίας, για να ξεχάσουν οι παλιοί και να μην μάθουν οι νεώτεροι. Πως να το κάνουμε όμως; Η αριστερά πολέμησε, μάτωσε και θυσιάστηκε για την Ελλάδα και παρόλα αυτά κατηγορήθηκε και κυνηγήθηκε για προδοσία και για εξυπηρέτηση ξένων συμφερόντων. Έχουμε υποχρέωση, ειδικά αυτές τις δύσκολες ώρες, να θυμόμαστε και να μιλάμε στους νεότερους, για το ποιος θυσιάστηκε για αυτήν τη χώρα και ποιος την καπηλεύτηκε. Ποιος ήταν μαζί με τον λαό και ποιος απέναντι από τον λαό. Πρέπει να λέμε τα ιστορικά γεγονότα όπως έγιναν και όχι όπως προσπαθούν να μας τα παρουσιάσουν. Γιατί ο λαός που δεν γνωρίζει την ιστορία του, είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει. Ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία και ζητώ προκαταβολικά συγνώμη εάν στενοχώρησα κάποιους.

  3. Με μεγάλη έκπληξη διάβασα το άρθρο που παρουσιάζεται στην σελίδα σας http://e-koufalia.gr/tou-panou-markidiarcheologikon-spileon-filakion-megalou-alexandrou/ .
    Έκπληξη μιας και μόλις πριν από λίγες ημέρες ξεσηκώθηκε θύελλα αντιδράσεων από το γεγονός ότι ο γραμματέας της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ δεν δίστασε να αναμοχλεύσει πολιτικά πάθη του παρελθόντος, από την πιο σκοτεινή περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας – αυτή του εμφυλίου, για να εξυπηρετήσει στενά κομματικούς και προπαγανδιστικούς σκοπούς, προκαλώντας την κατακραυγή πολιτών κάθε πολιτικής απόχρωσης. Έκπληξη λοιπόν για το παραπάνω άρθρο.
    Φαίνεται ότι η αριστερά αδυνατεί να ακούσει τα μηνύματα της κοινωνίας. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω η κοινωνική κατακραυγή. Θα περίμενε κανείς οι αποδοκιμασίες των προηγούμενων ημερών να λειτουργήσουν αποτρεπτικά
    σε ανάλογου περιεχομένου πονήματα. Έστω να προβληματίσουν για την “επιπολαιότητα” με την οποία κάποιοι επιλέγουν να ασχολούνται με θέματα που στιγμάτισαν την ελληνική κοινωνία, ενώ θα έπρεπε αυτά να έχουν επιστημονικό και ιστορικό ενδιαφέρον σήμερα, αν μη τι άλλο προς αποφυγή αντίστοιχων λαθών.
    Προφανώς όμως ακόμα και τώρα, στις κρίσιμες αυτές στιγμές που ζούμε, υπάρχουν άνθρωποι που συνεχίζουν να επενδύουν στην διχόνοια. Ονειρεύονται έναν τέταρτο γύρο άραγε; Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται λέει ο λαός.
    Δεν έχω σκοπό να αντιπαραβάλλω ιστορικά επιχειρήματα. Οι κομματικές μπροσούρες δεν αξίζουν απαντήσεων σε κάθε περίπτωση. Ωστόσο είναι αδύνατο να μην σχολιάσω τη δημοσίευση, δεδομένης της χρονικής συγκυρίας με τα πρόσφατα γεγονότα που αφορούν τον γραμματέα-ράπερ.
    Ευχαριστώ για την προσοχή.

  4. Ωραίο άρθρο.

    Την πινακίδα την είχα παρατηρήσει από μικρός.Μου προκάλεσε απορία αλλά παράλληλα ενθουσιασμό.Απορία μεν γιατί το σπήλαιο το ήξερα ώς “Η σπηλιά του Γκαβάνα”,ενθουσιασμό δε,γιατί στην ιδέα και μόνο ότι ο Μέγας Αλέξανδρος μπορεί να περπάτησε εκεί που εγώ με τους φίλους μου πηγαίναμε για την καθημερινή μας “περιπέτεια” μου προκαλούσε δέος.Μπορεί η εικόνα του να μην συναρπάζει όμως όταν ακούς ιστορίες όπως η παραπάνω με τον Γκαβάνα τότε καταλαβαίνεις πόσο μεγάλη είναι η ιστορική του αξία για τον τόπο μας.

Γράψτε απάντηση στο Aris Alopoudis Ακύρωση απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *