Σε αυτή τη χώρα ζούμε σουρεαλιστικά σκηνικά. Οπως το να αναζητάς, σε μια κατάμεστη από καφετέριες πλατεία, ένα άκαπνο μαγαζί για να κάτσεις με το τρίχρονο παιδί σου και να κάνεις αμάν να βρεις ένα. Σουρεαλιστικά σκηνικά όπως το να μπαίνεις κάπου, να ρωτάς «καπνίζουν εδώ μέσα;» και ο υπάλληλος να θεωρεί δεδομένο ότι τον ρωτάς επειδή θέλεις να καπνίσεις και όχι το αντίθετο. Και όταν το διευκρινίζεις να σε κοιτάει με ύφος έκπληκτο, λες και το να θες να κάτσεις κάπου χωρίς να τρως ντουμάνια στη μούρη, είναι το πιο περίεργο πράγμα του κόσμου. Ή να σου λέει κοιτώντας γύρω του «όχι, δεν καπνίζουν» και να εννοεί ότι δεν καπνίζουν εκείνη τη στιγμή, αλλά αν έρθει κάποιος που θέλει να καπνίσει δεν μπορούν να του το απαγορεύσουν κιόλας.
Δεν σ’ αρέσει που καπνίζουν στο μαγαζί μας; Φύγε. Δεν σου το λένε, αλλά το υπονοούν, το βλέπεις στα μάτια τους. Εσύ που θες να πιεις τον καφέ σου σ’ ένα μέρος όπου τηρείται ο αντικαπνιστικός νόμος, εσύ είσαι ο ανεπιθύμητος, ο περιθωριοποιημένος, ανήκεις σ’ ένα γκέτο μη καπνιστών που θέλουν να ξεβολέψουν τους κανονικούς ανθρώπους.
Είναι σουρεαλιστικό να κάνεις σελίδα στο facebook για να καταγράψεις μαγαζιά που τηρούν το νόμο, όχι για να τιμωρηθούν τα υπόλοιπα, αλλά για να ξέρει ο πολίτης πού επιλεκτικά οι συμπολίτες του επιτρέπουν να εφαρμόζεται ο νόμος. Ναι, έχει γίνει τέτοια σελίδα, το Akapnos.gr που καταγράφει και προωθεί άκαπνα καταστήματα. 158 καταστήματα όλα κι όλα υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα που κάνουν το αυτονόητο.
Μπαίνεις στην ταβέρνα και σου λέει ο σερβιτόρος: αν κάτσει δίπλα σας καπνιστής, τι μπορώ να κάνω; Έλα ντε, πού ακούστηκε να εφαρμόσουμε το νόμο σε μια χώρα που νομίζει ότι το κράτος είναι κάποιος άλλος; Στη χώρα της μαγκιάς, την οποία βέβαια αποβάλλουμε με τη μία όταν ταξιδεύουμε στο εξωτερικό. Εκεί τηρούμε τους νόμους κατά γράμμα γιατί αν δεν το κάνεις σε παίρνει και σε σηκώνει.
Είναι ευθεία η αναλογία και η αντανάκλαση της κουλτούρας παρανομίας, από τον αντικαπνιστικό μέχρι τις μίζες κι από το παράνομο παρκάρισμα μέχρι την ασύστολη φοροδιαφυγή. Ο πολίτης παραβιάζει όποιο νόμο μπορεί και ο νόμος που τηρείται είναι αυτός που απλώς αδυνατούμε να παραβιάσουμε. Ο υπαλληλάκος, άμα θελήσει, φακελάκι και η υπουργάρα, άμα γουστάρει, μίζες θηριώδεις.
Απλώς ν’ αφήσουμε λίγο κατά μέρος τις φαντασιώσεις περί θεσμικής Δημοκρατίας. Κράτος Δικαίου δεν είναι το κατ’ ανάγκη δίκαιο κράτος αλλά το κράτος κανόνων. Όσο τηρούνται οι νόμοι κατά βούληση, κράτος δικαίου δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει σ’ όλη την κλίμακα και τη βαθμίδα παραπτωμάτων.
Να μου πεις, τι ελπίδες έχεις να εφαρμοστεί ο αντικαπνιστικός νόμος σε μια χώρα όπου ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας κάπνιζε ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου, σε χώρο όπου απαγορευόταν το κάπνισμα; Ακόμη και σε συμβολικό επίπεδο, η νομιμότητα έχει χάσει από χέρι. Εν προκειμένω, από χέρι με κιτρινισμένα δάχτυλα από το κάπνισμα και πνευμόνια ανθρακωρύχου.
Υ.Γ. Μη μασάτε άκαπνοι καταστηματάρχες! Όπως αναφέρεται στην εν λόγω σελίδα στο facebook «συνεχίστε να είστε άκαπνοι, υπάρχει μεγάλο κοινό που ψάχνει να σας βρει. Θα σας βοηθήσουμε όσο μπορούμε και σας ευχαριστούμε από καρδίας που είστε άκαπνοι».